Trong kỷ nguyên số, ngành công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang trở thành ngành nghề mũi nhọn, định hướng sự phát triển của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, vấn đề đẩy mạnh sự phát triển của CNTT đang là một trong những mục tiêu hàng đầu. Vậy xu hướng phát triển của CNTT trong những năm gần đây như thế nào? Tại sao CNTT trở nên cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển trong kỷ nguyên mới?

Công nghệ thông tin là ngành gì?

Hiểu đơn giản, công nghệ thông tin (IT – Information Technology) là việc sử dụng máy tính và phần mềm máy tính để chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, lưu truyền và thu thập thông tin, dữ liệu cần thiết. Mục đích của khối ngành khoa học tổng hợp này là nhằm phát triển khả năng sửa chữa, tạo mới, sử dụng hệ thống các thiết bị và máy tính bao gồm phần cứng, phần mềm để cung cấp giải pháp xử lý thông tin trên nền tảng khác nhau.

Theo đuổi ngành CNTT, người học sẽ được đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu về: Kỹ thuật máy tính, khoa học máy tính, công nghệ phần mềm, hệ thống thông tin, mạng máy tính và truyền thông, an toàn thông tin mạng,… Bên cạnh đó, người học còn được trang bị những kiến thức chuyên ngành liên quan đến kỹ năng nghiên cứu và phát triển phần mềm cùng với việc gia công, ứng dụng những mảng kiến thức về thiết kế, cài đặt, vận hành và bảo trì phần cứng, phần mềm của hệ thống máy tính, các hệ thống thiết bị dựa trên máy tính,…

Ngoài ra, mỗi một IT đều cần trang bị cho mình những kỹ năng khác như: Kỹ năng tư duy logic, tư duy sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian,… đây cũng là những kỹ năng cần thiết để người học, người làm IT phát huy được hết khả năng, tố chất tiềm ẩn của mình.

Sự phát triển của Công nghệ thông tin trong những năm gần đây tại Việt Nam

CNTT là một trong những ngành nghề có chuyển biến tích cực nhất trong những năm gần đây. Kể cả trong thời gian vô cùng khó khăn của đại dịch Covid-19, CNTT trên thế giới và tại Việt Nam đều có những bước đột phá lớn. Trong thời điểm đại dịch bùng nổ, điều kiện học tập và làm việc trực tiếp vô cùng hạn chế, những phương thức làm việc và học tập trực tuyến đã vươn lên trở thành xu hướng tất yếu. CNTT từ đó càng khẳng định vị thế đi đầu, đáp ứng được nhu cầu chuyển đổi cho mọi ngành nghề khác trong thời điểm khó khăn. CNTT quả thực là vấn đề cấp thiết cần được quan tâm và phát triển.

Tại Việt Nam, số lượng người dùng internet thuộc top cao nhất thế giới. Các hoạt động của doanh nghiệp đều sử dụng internet trên các nền tảng kết nối khác nhau. Ngoài ra, nhiều địa phương cũng ứng dụng công nghệ số vào hoạt động quản lý kinh tế xã hội. Theo thống kê năm 2000, ngành CNTT chỉ chiếm khoảng 0,5% GDP cả nước, vẫn còn thua kém nhiều so với ngành nông nghiệp, thương mại. Tại thời điểm đó ngành này vẫn được đánh giá là một ngành kinh tế nhỏ. Thế nhưng chỉ trong 2 thập kỷ, CNTT đã có những bước nhảy vọt:

• Doanh thu ngành đạt được năm 2019 là 120 tỷ USD, gấp 400 lần so với doanh thu của năm 2000, tương đương mức bình quân 37% trong vòng 19 năm
• Nguồn nhân lực IT tăng tới con số 1.030.000 người, gấp 20 lần và chiếm tới 1,88% tổng lượng nhân lực Việt Nam hiện nay
• Năng suất lao động bình quân tăng 7,6 lần
• Ngành CNTT đóng góp thành công 14,3% GDP, gấp 28 lần so với năm 2000
• Xuất khẩu đạt 89,2 tỷ USD, chiếm 33,7% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam. Giá trị xuất khẩu của 1 lao động trong ngành tạo ra cao gấp 18 lần so với bình quân cả nước

Nhìn chung, sự phát triển của công nghệ thông tin trong những năm gần đây tại Việt Nam đang bám sát tốc độ phát triển chung của thế giới. Đặc biệt, với nguồn lực trẻ năng động, sáng tạo (trung bình dưới 35 tuổi); ngành CNTT tại Việt Nam còn có thể tiến xa hơn trong tương lai. Với tốc độ cực đại, chúng ta đã và đang đặt một dấu mốc đáng nể trên bản đồ CNTT toàn cầu và trở thành một trong những nước mạnh về CNTT trong khu vực châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng. Hiện tại Việt Nam đang dẫn đầu về ngành dịch vụ phần mềm trong số 6 nước phát triển mạnh nhất khu vực Đông Nam Á; nguồn nhân lực IT cũng ngày càng cải thiện về chất lượng, tuy nhiên số lượng này vẫn chưa đủ để đáp ứng nguồn cung cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Dự đoán xu hướng phát triển CNTT trong tương lai

Dựa trên sự phát triển của công nghệ thông tin trong những năm gần đây tại Việt Nam, các chuyên gia dự đoán ngành này sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn trong năm 2023. Những lĩnh vực CNTT sẽ lên ngôi là: Công nghệ 5G, điện toán đám mây (Cloud Computing), IoT (Internet vạn vật), dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (Blockchain), trải nghiệm thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR),… Những công nghệ này đang dẫn dắt, hỗ trợ lẫn nhau trong hệ sinh thái công nghệ số không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn thế giới. Trong đó một số biến động được dự báo sẽ là cú huých mạnh mẽ trong tương lai, có thể kế đến như:

– Sự thống trị của phần mềm
Hiện nay, phần mềm đang đóng một vai trò đặc biệt thiết yếu trong tất cả các hoạt động CNTT, hầu như tất cả những công việc mà chúng ta thực hiện trên máy tính hàng ngày đều thông qua các phần mềm chuyên dụng. Lĩnh vực phần mềm sẽ có những bước chuyển đổi hết sức mạnh mẽ bởi chúng có khả năng hỗ trợ hầu hết tất cả các ngành nghề từ công nghiệp, kinh tế, giáo dục, thể thao, giải trí, dịch vụ,… Trong tương lai, phần mềm sẽ thống trị toàn bộ thế giới công nghệ, đặc biệt là các phần mềm tự động. Đây là một viễn cảnh hoàn toàn có khả năng cao sẽ xảy ra trong thực tế.

– Các ứng dụng có mã nguồn mở có khả năng chi phối toàn bộ
Các sản phẩm mã nguồn mở có khả năng tái cấu trúc sẽ hỗ trợ tối đa cho sự lên ngôi của các phần mềm. Nó giúp quá trình tiến hóa của các loại phần mềm trở nên dễ dàng hơn khi mà các lập trình viên chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư đều có thể chỉnh sửa để tối ưu hóa sản phẩm. Ngày nay, mã nguồn mở đang dần chứng tỏ được vị trí của mình, không chỉ đơn giản là một phương án để thay thế với mức chi phí thấp mà còn là sự đổi mới trong cách thức vận hành.

– Sự nở rộ của các công ty phần mềm phát triển dựa trên mã nguồn mở
Việc phát triển của mã nguồn mở như đã bàn luận ở trên chắc chắn sẽ là động lực để các công ty, tổ chức, doanh nghiệp thành lập những đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp để cải tiến, nâng cấp các phần mềm sẵn có thành một phần mềm của riêng họ với đầy đủ các tính năng vượt trội hơn phần mềm gốc và kiếm về những khoản lợi nhuận khổng lồ. Đây có thể là miếng bánh vô cùng béo bở kéo theo sự ra đời của hàng loạt các công ty phần mềm.

Những dự đoán trên chưa chắc 100% khả năng xảy ra nhưng nhìn nhận vào thực trạng sự phát triển của công nghệ thông tin trong những năm gần đây, ta có thể khẳng định, chúng có tỷ lệ và khả năng rất cao sẽ xảy ra trong tương lai.

Có nên theo học ngành công nghệ thông tin?

Là một trong những ngành nghề “hot” kể cả ở hiện tại hay trong tương lai, CNTT có gì mà nhiều người lại lựa chọn theo học và làm việc:

– Cơ hội việc làm: Công nghệ thông tin hiện nay đang là một trong những ngành được Việt Nam chú trọng đầu tư, phát triển. Với sự phát triển từng ngày thì gần như các từ các tổ chức của nhà nước hay các doanh nghiệp tư nhân đều cần đến những thợ IT lành nghề, đặc biệt là trong mảng an ninh mạng.

– Thu nhập hấp dẫn: Mức lương của các ngành nghề khác thường có sự tương đồng về số năm làm việc và kinh nghiệm của nhân viên nhưng công nghệ thông tin thì không như vậy. Mức lương của dân IT được trả sẽ phụ thuộc vào cường độ công việc hay một phần mềm, ứng dụng, website,… mà họ đã tạo ra. Mức lương trung bình của một lập trình viên tập sự hiện nay thường dao động từ 500-1000 USD và dao động từ 900-2000 USD đối với lập trình viên có nhiều kinh nghiệm hơn.

– Công việc không nhàm chán: CNTT là ngành có tốc độ phát triển chóng mặt nên sẽ liên tục có những đổi mới và cập nhật. Vì vậy người làm CNTT sẽ không bao giờ lo nhàm chán vì phải lặp đi lặp lại một công việc liên tục và nhiều lần, thay vào đó họ sẽ rất bận rộn và được làm việc với những cải tiến mới.

– Có thể làm thêm khi còn là học viên, sinh viên: Người học CNTT có thể bắt tay kiếm tiền bằng những gì mình đã được học ngay từ khi còn đang đi học. Nếu làm tốt, họ có thể kiếm được mức thu nhập tốt và ổn định, cơ hội trở thành nhân viên chính thức cũng cực kỳ cao.

Sự phát triển của công nghệ thông tin trong những năm gần đây đã mở ra nhiều cơ hội phát triển và cơ hội nghề nghiệp cho người lao động Việt Nam. Tuy nhiên, để đáp ứng được yêu cầu trong công việc, những cá nhân có ý định theo đuổi ngành này cần trang bị cho mình kiến thức và chuyên môn thật chắc chắn cùng những kỹ năng cần thiết. Với hệ sinh thái giáo dục toàn diện, BKAPGROUP sẵn sàng là địa chỉ tin cậy để các học viên CNTT đặt trọn niềm tin, đồng hành cùng phát triển cả chuyên môn lẫn kỹ năng sống, cùng nhau kiến tạo một Việt Nam thịnh vượng.

BKAPGROUP, Đào tạo công dân số – Kiến tạo xã hội công nghệ.
Diễm Hương (TH)